αζιλαίος ή αζίλιος

Προϊστορικός πολιτισμός της ενδιάμεσης περιόδου (μεσολιθικής εποχής), μεταξύ παλαιολιθικής και νεολιθικής εποχής, ο οποίος χαρακτηρίζεται από την παρουσία ιδιόμορφων επίπεδων εργαλείων από κέρατο ελαφιού και ζωγραφισμένων χαρακτηριστικά με ώχρα λίθων, με σχέδια λίγο πολύ γεωμετρικά. Η επεξεργασία του πυριτιόλιθου, όμοια με την αντίστοιχη της ανώτερης παλαιολιθικής περιόδου, εμφανίζει μια κάποια παρακμή, σε σχέση με τις προηγούμενες περιόδους, όπως η μαγδαληναία· επικρατούν κυρίως τα αντικείμενα μικρού μεγέθους (μικρές λεπίδες, γλυφίδες, δισκοειδείς ξύστρες) που αποκαλούνται μικρόλιθοι. Το κέντρο εξάπλωσης του α. πολιτισμού πρέπει να αναζητηθεί, σύμφωνα με την άποψη ορισμένων ερευνητών, στην περιοχή των Κανταβρίων ορέων (βόρεια Ισπανία). Το όνομά του προέρχεται από το σπήλαιο του Mas d’ Azil, στη Γαλλία, όπου βρέθηκαν δείγματά του. Τυπικά αντικείμενα του αζιλαίου πολιτισμού της μεσολιθικής περιόδου: καμάκια από κέρατο ελαφιού και χαλίκια διακοσμημένα με γεωμετρικά σχέδια. Αζιλαία αγκίστρια από κέρατο ελαφιού.